نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟

بیشتر بخوانید: شرایط مطالبه مهریه از پدر شوهر چگونه است؟ نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز و نحوه محاسبه مهریه سالهای قبل
شاخص کل بورس چیست؟
شاخص کل بورس چیست؟ منظور از دستکاری شاخصسازها چیست؟ چرا زمانی که قسمت عمدهای از نقشه بازار قرمز است و سهام بیشتر شرکتها منفی است، شاخص کل مثبت میشود؟ برعکس این موضوع هم صادق هست، زمانی که بیشتر شرکتهای کوچک بازار مثبت هستند، شاخص کل منفی است. در این مطلب میخواهیم ببینیم که شاخص کل چیست و چگونه محاسبه میشود. قبلا در رابطه با این که شاخص چیست صحبت کردیم و گفتیم شاخص معیاری برای سنجش تغییرات یک مولفه نسبت به گذشته است.
مثلا شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (CPI) معیاری برای اندازهگیری تغییرات قیمتی کالاها و خدمات مصرفی در ایران است. با استفاده از این شاخص تغییرات قدرت خرید پول و نرخ تورم در طی زمان سنجیده میشود. در بازار سرمایه هم چنین شاخصهایی وجود دارند که شاخص کل بورس یکی از آنها است.
شاخص کل بورس را از کجا ببینیم؟
سایتهای زیادی هستند که شاخص کل را به صورت لحظهای گزارش میکنند. اما تمام سایتها میتوانند خطا داشته باشند یا با تاخیر بهروزرسانی شوند. بهترین مرجع برای دیدن شاخص کل بورس سایت tse.ir است.
شاخص کل بورس به چه دردی میخورد؟
شاخص کل بورس معیاری است که به ما نشان میدهد بازدهی کل بازار از گذشته تا الان به چه صورتی بوده و سرمایهگذاران در طی یک مدت زمان مشخص، بهطور میانگین نسبت به گذشته سود کردهاند یا ضرر. به شاخص کل، شاخص بازده نقدی و قیمت هم گفته میشود.
در واقع شاخص کل یک مقدار عددی است که دانستن آن به تنهایی به ما کمکی نمیکند و باید آن را با گذشته مقایسه کرد. برای این کار یک سال را بهعنوان سال پایه در نظر میگیرند و منبعد تغییرات را نسبت به آن سال پایه بیان میکنند.
در بورس اوراق بهادار ایران سال 1369 بهعنوان سال پایه انتخاب و رقم پایه 100 درنظر گرفته شد. بعد از سال 1369 تغییرات را نسبت به همان عدد سال پایه نشان میدهند. شکل زیر تصویری از شاخص کل طی چند سال آخر است.
به شاخص کل به اختصار TEDPIX هم گفته میشود، که کوتاه شده عبارت Tehran Exchange Dividend Price IndeX است. این شاخص تغییرات قیمتی سهمها و توزیع سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهامداران شرکتها را بررسی میکند. به بیان دیگر شاخص کل، میانگین بازدهی سهام تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را نشان میدهد.
اما ممکن است گاهی ببینید که شاخص عدد مثبتی را نشان میدهد اما وقتی به نقشه کلی بازار نگاه میکنیم، میبینیم در آن روز بیشتر شرکتهای نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ بازار وضعیتی مناسبی نداشته و با افت قیمت سهام مواجه شدند. اما دلیل این موضوع چیست؟
شاخص کل چطور حساب میشود؟
برای آگاهی از تغییرات شاخص میتوان سراغ سایت شرکت مدیریت فناوی بورس تهران رفت. تغییرات مقدار شاخص بهصورت خودکار بهطور مداوم روی سایت بروزرسانی میشود. برای محاسبه این مقدار به شرکتها وزن داده میشود. بیایید این موضوع را با یک مثال بررسی کنیم. سال کنکور را به یاد بیاورید. مثلا اگر کنکور رشته تجربی میدادید، اهمیت بعضی درسها بیشتر بود. مثلا زیستشناسی ضریب چهار داشت اما درسی مثل زمینشناسی ضریب کمتری (ضریب یک) داشت. منظور از ضریب همان درجه اهمیت یا وزن دروس بود.
در این مثال زیستشناسی چهار برابر زمینشناسی ارزش داشت. یعنی اگر شما زیستشناسی را خیلی خوب و زمینشناسی را منفی میزدید، تراز کل شما مثبت میشد. اما اگر زیستشناسی را منفی میزدید، حتی با پاسخ به تمامی سوالات زمینشناسی تراز کل شما پایینتر از حد معمول میشد. برای محاسبه شاخص کل هم از روشی مثل این استفاده میشود. شرکتهای بزرگتر تاثیر بیشتری بر شاخص دارند. یعنی مثل همان درس زیستشناسی با ضریب 4 هستند در حالیکه شرکتهای کوچک نقش زمینشناسی را بازی میکند.
یعنی اگر شرکتهای بزرگ مثبت باشند، احتمال این که شاخص مثبت و سهمهای کوچک بازار منفی باشند بسیار زیاد است. عکس این موضوع هم صادق است. برای محاسبه شاخص کل از فرمول زیر استفاده میشود.
فرمول محاسبه شاخص کل
همانطور که در فرمول هم مشخص است اندازه شرکت و تعداد سهام منتشره آن در محاسبه مقدار شاخص تاثیرگذار است. در مقدمه سوالی در رابطه با دستکاری سهمهای شاخصساز مطرح کردیم. فکر میکنم با بررسی فرمول شاخص کل فهمیدیم که منظور از سهمهای شاخصساز چیست. به سهام شرکتهای بزرگ که تاثیر زیادی بر مقدار شاخص میگذارند، سهام شاخصساز گفته میشود.
در بعضی مواقع میشنویم که میگویند شاخص دستکاری میشود. در زمانهایی که بازار وضعیت مناسبی ندارد و روندی نزولی در پیش گرفته، میبینیم که بازارگردانها و حقوقیها از سهام شرکتهای بزرگ حمایت میکنند تا از تاثیرات منفی آنها بر شاخص کل بکاهند. این کار میتواند اهداف متفاوتی داشته باشد. یکی از این اهداف جلوگیری از شکست حمایتهای مهم شاخص است. منطقه حمایت و مقاومت موضوع مهمی در تحلیل تکنیکال است.
گروهی معتقدند که بررسی وضعیت بازار و مقدار شاخص به این صورت درست نیست و باید برای همه سهمها وزن و ارزش یکسانی در نظر گرفت. برای حل این مشکل شاخص هموزن طراحی شد. در محاسبه مقدار این شاخص ضرایب تمامی شرکتها برابر درنظر گرفته میشود، در این رابطه صحبت خواهیم کرد.
آیا دستکاری شاخص خوب است؟
راستش را بخواهید، شاخصی که دستکاری نشود، ارزش زیادی ندارد. بیشتر شاخصها مثل S&P500 مدام نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ در حال دستکاری شدن هستند. این شاخصها در عمل صندوقهایی هستند که سالانه تعداد جدیدی سهم به آنها اضافه و کم میشود. مردم نیز میتوانند این شاخصها را خرید و فروش کنند و از بازدهی کل بازار بهرهمند شوند.
شاخص کل بورس تهران بیشتر یک نماگر است که تغییرات روزانه قیمت را گزارش میکند. شما قادر نیستید روی شاخص سرمایهگذاری کنید و در سود و زیان آن شریک شوید.
اگر دستکاری به این معنا باشد، دستکاری شاخص کل خیلی خوب است.
اما اگر دستکاری به معنای حمایت از یک سهم بهخصوص یا تغییرات مدام در فرمول باشد تا در اخبار بگویند که شاخص بورس مثبت شد و سیگنال غلط به مردم بدهند، به هیچ عنوان پسندیده نیست.
شاخصهای دیگر بورس
شاید فکر کنید که محاسبه ضریبدار شاخص، کار مناسبی نیست و میتواند گمراه کننده باشد.
چند سهم بزرگ مثل فولاد، شستا و فارس اگر مثبت باشند شاخص هم مثبت میشود.
در این صورت میتوانید به شاخص کل هموزن مراجعه کنید. در این شاخص تمامی سهمها مستقل از ارزش بازار شرکتها، ضریب مساوی دارند.
همچنین هر صنعت شاخص مخصوص به خود را دارد. مثلا شاخص فلزات اساسی. با مقایسه این شاخصها با شاخص کل، میشود صنعت لیدر را شناسایی کرد.
شاخص 50 شرکت فعالتر، وضعیت سهمهایی را نشان میدهد که بیشترین معامله را داشتهاند. در روزهای منفی بازار، سهمی که بسته باشد یا چندان معامله نشود، اثری بر شاخص کل بورس ندارد.
شاخص 30 شرکت بزرگ هم به تغییرات قیمت در بزرگترین شرکتها توجه دارد. مثلا اگر شاخص هموزن مثبت باشد و شاخص 30 شرکت بزرگ منفی، میفهمیم که پول دارد به سمت شرکتهای کوچکتر میرود.
چه عاملی بر شاخص کل اثر میگذارد؟
بورس به یک آسانسور شبیه است که یک فنر در آن در حال نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ نوسان است. شما میتوانید فنر را بالا و پایین بکشید، اما در نهایت توانایی این را ندارید که فنر را در فاصله زیادی جابجا کنید.
اگر کسی دکمه آسانسور را بزند، چه فنر را پایین بکشید و چه به بالا هل دهید، فنر جابجایی بزرگتری را تجربه میکند.
اتفاقهای روزانه، شبیه به وارد کردن نیرو به این فنر هستند. این اتفاقها میتوانند شاخص کل را در یک دامنه مشخص بالا و پایین ببرند.
در این مثال، اقتصاد کلان شبیه به دکمه آسانسور است. برای مثال نرخ ارز به عنوان یکی از مهمترین شاخصههای اقتصاد کلان نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ اثر زیادی بر بازار دارد. اگر نرخ ارز بالا برود، از یکسو هر برگه سهم به ریال گرانتر میشود تا ارزش دلاری آن ثابت بماند. اما از سوی دیگر محصولات شرکتها هم گرانتر میشود. پس توقع داریم که رشد سهام، بیشتر از رشد قیمت دلار باشد.
شاخص را درصدی بخوانیم یا عددی؟
این روزها در سایتهای خبری و یا رسانهها، اخباری از قبیل ریزش 15,000 واحدی شاخص و یا رشد 20,000 واحدی آن میشنویم. افراد زیادی ادعا میکنند که رشد هر روزه شاخص بازار تا این عدد بسیار زیاد بوده و به زودی این حباب خواهد ترکید. اما حقیقت چیست؟ آیا رشد 10,000 واحدی شاخص در این روزها، زیاد است؟
برای بررسی شاخص، بهتر است بهجای تغییرات عددی، به تغییرات درصدی آن توجه کرد. همین چند سال پیش که شاخص زیر 100,000 واحد بود، رشد 3,000 واحدی آن به نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ طور روزانه، رشد خیلی زیادی محسوب میشد، یعنی شاخص در یک روز تقریبا حدود 3% رشد کرده بود. اما الان که شاخص از 500,000 هزار واحد عبور کرده است، رشد 3,000 واحدی آن چندان زیاد نیست و تقریبا معادل 0.6% است.
بنابراین بهتر است برای تغییراتی که در شاخص اتفاق میافتد بهجای عدد از درصد استفاده کنیم. استفاده از درصد به ما کمک میکند تا میزان تغییرات شاخص را بهتر درک کنیم و مقایسه صحیحتری داشته باشیم.
کاربرد شاخصها
یکی از معیارهای سنجش عملکرد بازارهای مالی، شاخصها هستند. با استفاده از این نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ شاخصها میتوانید جهت حرکت و میزان تغییرات قیمتها را تشخیص دهید. برای مثال میتوان فهمید که روند کلی حرکت بازار در آینده صعودی است و یا نزولی.
از مهمترین کاربرد شاخصها این است که میشود از آن بهعنوان مبنایی برای سنجش عملکرد پرتفوی (سبد سهام) خود استفاده کرد. به این صورت که سرمایهگذاران میتوانند بازده پرتفوی خود را با بازده شاخص مقایسه کنند و به نوعی عملکرد خود را در مدیریت سهمهایشان مورد ارزیابی قرار دهند.
شاخصهای بازار وضعیت و عملکرد آتی کل اقتصاد را نیز نشان میدهند. همچنین برای پیشبینی حرکات آتی قیمتها و نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ تغییرات روند احتمالی، میتوان به تغییرات شاخص در سالهای پیش توجه کرد. در مطالعات مالی و اقتصادی نیز افراد برای اندازهگیری نرخهای بازده بازار و مقایسه بازار بورس با سایر بازارها به مطالعه رفتار شاخصها میپردازند.
افرادی که در بورس اوراق بهادار فعالیت میکنند معمولا از دو طریق بازده کسب میکنند.
1) بازده ناشی از تغییرات قیمت سهام
این بازده، همان بازدهی است که از نوسان قیمت سهام بهدست میآید. این بازده تا زمانی که شما سهمی را دارید و اقدام به فروش آن نکردید، بهصورتِ سود یا زیان تحقق نیافته در پرتفوی شما نشان داده میشود. اما به محض فروش سهم، سود یا زیان شما تحقق پیدا میکند.
2) بازده ناشی از سود نقدی دریافتی از شرکتها
شرکتها معمولا بعد از برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، همه و یا قسمتی از سود خود را بین سهامداران تقسیم میکنند که به آن سود تقسیمی یا DPS گفته میشود. شرکتها در پی انتشار اخبار مربوط به توزیع سود نقدی، بانکهایی را معرفی میکنند تا سهامداران به بانک مشخص شده مراجعه کنند. افراد با در دستداشتن کد بورسی و کارت شناسایی خود، متناسب با تعداد سهمی که در زمان برگزاری مجمع داشتند، سود نقدی دریافت میکنند.
جمعبندی
همانطور که گفتیم شاخص کل بورس نشاندهنده میانگین بازدهی سهام تمامی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است. در رابطه با تنوعبخشی قبلا صحبت کردیم. این که فرد بتواند تمامی سهمهای موجود در بازار را داشته باشد و متناسب با شاخص کل بازده کسب کند، امری ناممکن است. ولی از طریق تنوعبخشی به سبد سهام و خرید سهام با ضریب بتا متفاوت میتوان پرتفویی مناسب تشکیل داد که علاوهبر داشتن سهمهای شاخصساز از رشد شرکتهای کوچک نیز جا نماند.
میتوانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.
شاخص کل بورس چیست؟
شاخص کل در بین فعالان بازار و سرمایهگذاران یکی از پرکاربردترین شاخص هاست. در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX معروف است که در واقع این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه ها از آن به عنوان شاخص کل بازار سرمایه می شناسید.
این شاخص بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس است، به عبارت دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایهگذاران در بورس است.
به منظور درک آسان تر مفهوم شاخص کل، این طور فرض کنید که شما از همه شرکت های بورسی متناسب با وزن آن ها در شاخص کل بورس سهام بخرید، در این صورت تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سبد سهام شما می شود. در حقیقت شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانه ای را که شرکت ها فراهم می آورند را مورد محاسبه قرار می دهد.
اخبار شاخص کل بورس امروز رو میتونید از روند شاخص و عدد آن متوجه شوید؛ شاخص قوی مثبت نشان دهنده رشد سهام های شاخص ساز و بعضا سهام های کوچک است و شاخص منفی نشان از منفی بودن اغلب بازار و مخصوصا سهام های شاخص ساز دارد.
شاخص کل، با عنوان شاخص قیمت و بازده نقدی هم معروف است. نکته ای که هنگام بررسی شاخص ب اید توجه زیادی به آن داشته باشید این است که میزان تغییرات شاخص کل به چه عوامل و چه شرکت هایی وابسته است.
فرمول محاسبه شاخص کل بازار سرمایه شاخص کل بورس
تغییرات این شاخص نشان دنده بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی تاثیر می گیرد. این شاخص همه شرکت های پذیرفته شده در بورس است و وزن هر شرکت به اندازه حجم سرمایه و سهامی که دارد، روی این شاخص اثر بیشتری دارد و این اثرات را در فرمول محاسبه شاخص کل بورس هم می توان دید.
شاخص بازار بورس در واقع برای ارزیابی بازار سرمایه ایجاد شده است و بر اساس فرمول محاسبه شاخص کل بورس ، محاسبه می شود. در واقع شاخص کل تغییرات قیمت سهام و سودهای سالیانهای را که شرکتها به شما پرداخت میکنند، محاسبه میکند.بسیار از افراد برای ورود به بازار بورس ایران ، به تحلیل شاخص کل بورس به عنوان معیار اصلی می پردازند تا از روند صعودی بازار اطمینان حاصل کنند.
ارتباط سهام بازار با شاخص کل
در محاسبه شاخص کل، شرکتها با توجه به اندازه و میزان سرمایهشان تأثیرگذارند. این به آن معناست که شرکتهای بزرگ تأثیر بیشتر و شرکتهای کوچک تأثیر کمتری بر روی شاخص کل دارند. این موضوع ممکن است سبب شود که شاخص کل، شرایط بازار را به درستی نشان ندهد.
در واقع روزهایی در بازار وجود دارد که شاخص کل مثبت است اما اکثر سهام بازار در محدودههای منفی معامله میشوند؛ زیرا در آن روزها سهام بزرگ بازار مثبت هستند و چون این سهام تأثیر بیشتری بر شاخص کل دارند، سبب میشوند که شاخص کل مثبت شود؛ بنابراین سرمایهگذاران باید توجه داشته باشند که افزایش شاخص کل همواره به معنای رشد تمامی سهام بازار سرمایه نیست. همچنین کاهش آن به معنای کاهش تمامی سهام بازار نیست.
در واقع سبد سهام شما ممکن است هیچ ارتباطی با شاخص کل نداشته باشد و حتی همواره برعکس شاخص کل سوددهی داشته باشد. این موضوع بستگی به انتخاب سهام شما و تشکیل سبدتان دارد. در واقع هر چه پرتفو شما متنوعتر باشد احتمال اینکه روند سوددهی شما به روند شاخص کل نزدیک باشد، بیشتر خواهد شد.
شاخص کل بیشتر به عنوان یک معیار برای میزان رشد بازار سرمایه شناخته میشود. همچنین به اصطلاح، شاخص کل را دماسنج بازار سرمایه نیز میدانند. به دلیل آن که شاخص کل تأثیر زیادی از سهام بزرگ بازار میپذیرد، شاخصی دیگر به نام شاخص کل هموزن طراحی شده است.
ضریب بتا چیست ؟ به همراه آموزش محاسبه ضریب بتا
یکی از انواع ریسک که متنوع کردن پورتفوی عملا روی آن هیچ تاثیری ندارد، ریسک سیستماتیک یا غیرقابل اجتناب است. برای تعیین ریسک سیستماتیک شاخصی به نام بتا (β) تعریف شده است. این شاخص در نتیجه مقایسه ریسک سیستماتیک موجود در سهم با ریسک سیستماتیک کل بازار بدست میآید و در حقیقت درجه تغییرپذیری و نوسان بازدهی سهم را نسبت به تغییرات بازدهی بازار نشان میدهد. عوامل موثر بر ضریب بتای سهم مدنظر، بازده بدون ریسک، بازده بازار و بازده مورد انتظار سهم است.
تعریف ضریب بتا
همانطور که در مقاله همهچیز درباره سبد سهام (پورتفوی) مطرح شد، بازده و ریسک دو عامل مهم تشکیلدهنده سبد دارایی سرمایه گذاران هستند. برخلاف بازده، ریسک از میانگین موزون ریسک اقلام دارایی موجود در پورتفوی بدست نیامده و محاسبات نسبتا پیچیدهتری دارد. ریسک متحمل شده به پورتفوی شامل دو قسمت ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک است. ریسک غیرسیستماتیک را با متنوع کردن سبد دارایی میتوان کاهش داد و حتی به صفر رساند اما، ریسک نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ سیستماتیک که به آن کاهشناپذیر یا غیرقابل اجتناب نیز گفته میشود و درواقع ریسک ناشی از وضعیت کلان اقتصادی، اتفاقات سیاسی و از این دست مسائل بوده پیچیدهتر است. در نتیجه میتوان گفت یک پورتفوی که از داراییها و سهام مختلفی تشکیل شده صرفا دارای ریسک سیستماتیک بوده و لذا بازده مورد انتظار مالک پورتفوی به جای ریسک کل فقط به ریسک سیستماتیک پورتفوی بستگی دارد. با توجه به اهمیت بالای ریسک سیستماتیک، برای محاسبه آن شاخصی به نام بتا (β) تعریف شده است.
ضریب بتا(β) معیاری است که براساس دادههای تاریخی ارزش داراییها بدست آمده و نشاندهنده ارتباط بین نوسانات یک یا ترکیبی از داراییها نسبت به نوسانات بازار است.. ضریب بتا وسیلهای برای ارزیابی ریسک بازدهی دارایی یک سهم خاص یا سبدی از دارایی سهام مختلف نسبت به روند کلی بازار است.در واقع ریسک سیستماتیک آن سهم یا سهام مختلف با ریسک سیستماتیک شاخص کل بورس به عنوان نماینده روندکلی بازار مقایسه میشود به همین دلیل به ضریب بتا شاخص ریسک سیستماتیک نیز گفته میشود.
محاسبه ضریب بتا (β)
با شناخت مفهوم ضریب بتا (β)، لازم است بدانیم چگونه محاسبه میشود. عوامل مختلفی در محاسبه مقدار این ضریب تاثیرگذارند که عبارتند از:
مرکز پژوهشها نحوه محاسبه شاخص تولید و فروش شرکتهای بورسی را بررسی کرد
مرکز پژوهشهای مجلس طی گزارشی به معرفی و نحوه محاسبه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکتهای پذیرفته شده در بورس پرداخت.
به گزارش برنا، از مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، معاونت مطالعات اقتصادی این مرکز طی گزارشی به معرفی و نحوه محاسبه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکتهای پذیرفته شده در بورس پرداخت.
در این گزارش بیان شده: تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم گیری در حوزه اقتصاد است. در حال حاضر، شاخص تولید صنعت توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص قیمت صنعت به صورت فصلی توسط مرکز آمار و ماهیانه توسط بانک مرکزی، منتشر می شود. با این حال تا کنون هیچ یک از نهادهای آماری اقدامی در جهت انتشار شاخص فروش صنعت انجام نداده اند. از طرفی، آمارهای تولید و قیمت نیز چندین ضعف اساسی دارد که مهم ترین ضعف این آمارها وقفه سه ماهه در انتشار داده ها و نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ بعضاً متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهیانه است.
در این گزارش تصریح شده: این گزارش به عنوان گزارش پشتیبان «پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران، بخش صنعت و معدن» (شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت های پذیرفته شده در بورس) آماده شده است که هدف اصلی آن ارائه یک روش قابل قبول برای محاسبه شاخص صنعت بر اساس استانداردهای بین المللی است. روش مورد استفاده در این گزارش، محاسبه شاخص تولید، فروش و قیمت بر حسب معیار پاشه و لاسپیرز و ایجاد شاخص فیشر از میانگین هندسی دو شاخص لاسپیرز و پاشه است. در نهایت جهت ایجاد شاخص کل، شاخص تولید، فروش و قیمت هر صنعت در ضریب اهمیت آن صنعت (ارزش افزوده ناخالص در سال پایه یا سال مورد نظر) ضرب می شود.
در این گزارش تاکید شده: مقایسه شاخص تولید صنعت محاسبه شده ازسوی مرکز پژوهشهای مجلس با آمار نهادهای آماری نشان از هم حرکتی قابل توجه این شاخص با شاخص های تولید شده توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران دارد. این موضوع حتی در سطح زیربخش ها نیز مشهود است. انتظار می رود ارائه این شاخص بتواند به عنوان جایگزینی نزدیک از شاخص های صنعت بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، تحلیل های به روزتر در اختیار نمایندگان محترم مجلس و سایر سیاستگذاران از وضعیت تولید، فروش و قیمت صنعت قرار دهد.
محاسبه مهریه به نرخ روز چگونه است؟
مهریه مالی است که هنگام عقد به زوجه تعلق میگیرد و به صورت عرفی تعیین میشود. مهریه ممکن است بهصورت سکه، طلا، اموال غیرمنقول یا وجه نقد تعیین شود. ارزش مهریه هرچقدر که باشد در سال طلاق به نرخ روز محاسبه میشود. چنانچه زوجی در سال ۱۳۸۸ عقد کرده و در سال ۱۴۰۰ قصد طلاق داشته باشند، محاسبه مهریه به نرخ روز ۱۴۰۰خواهد بود. برای آگاهی بیشتر در این رابطه ابتدا باید به تعریف انواع مهریه پرداخت و سپس سراغ محاسبه مهریه به نرخ روز برویم.
محتویات این صفحه
مهریه چیست؟
به زبان ساده مهریه حقی است که بعد از جاری شدن صیغه عقد به خانم تعلق میگیرد و میتواند پس از عقد یا در زمان طلاق بسته به نوع آن برای دریافتش به نرخ روز اقدام کند. بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به مجرد عقد زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید. مهریه خانم حقی است که تا زمانی که خود ایشان آن را نبخشد بر گردن آقا است. اگرچه خیلی از افراد هنگام ازدواج مبالغ بالایی را به عنوان مهریه میپذیرند اما باید توجه داشت که این بدهی تا همیشه بر عهده آقا است و چنانچه توانایی پرداخت آن را نداشته باشد دچار چالشهایی خواهد شد.
زوج موظف است مهریه خانم را براساس آنچه تعیین شده پرداخت کند مگر اینکه زوجه تمام یا بخشی از آن را ببخشد. در غیر اینصورت حتی فوت آقا باعث هدر رفتن مهریه نخواهد شد و از ارث سهمی برای مهریه خانم در نظر گرفته میشود. بهتر است مهریه براساس عرق روز و با سطح درآمدی زوج تعیین شده تا در آینده باعث مشکلات بین افراد نشود.
انواع مهریه
مهریه به دو دسته اصلی عندالمطالبه و عندالاستطاعه تقسیم میشود که در صورت انتخاب هر کدام نوع پرداخت آن متفاوت است. مهریه عندالمطالبه به این معنا است که از بعد از جاری شدن صیغه عقد آقا موظف است هر زمان که خانم درخواست مهریه داشته آن را پرداخت کند. مهریه عندالاستطاعه یعنی هر زمان که آقا استطاعت مالی برای پرداخت مهریه داشت خانم میتواند مهریه خود را در صورت درخواست، مطالبه کند. مهریه به نرخ روز عقد تعیین میشود.
بیشتر بخوانید: رفع توقیف اموال برای مهریه چگونه است؟
چه مواردی را میتوان به عنوان مهریه مشخص کرد
درابتدا بهتر است بدانید که مهریه باید هر مال مشخصی و معین باشد. برای مثال اگر قرار است سکه باشد باید تعداد و نوع سکه به صورت واضح مشخص باشد. یا اگر آپارتمان در نظر گرفته شده لازم است ارزش آن مشخص شود. همچنین در صورت تعیین وجه نقد؛ باید مقدار دقیق آن را به صورت مکتوب مشخص کرد. پس آپارتمان، سکه، طلا، وجه نقد و هر اموال یا مورد دیگری را میتوان بنا به توافق خانم و آقا به عنوان مهریه انتخاب کرد.
بیشتر بخوانید: بخشش مهریه در ازای حق طلاق
نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز و نحوه محاسبه مهریه سالهای قبل
همانطور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم مهریه در هر زمان که مشخص شده باشد به نرخ روز حساب میشود. این محاسبات به شاخصهای خاصی بستگی دارد. هر سال شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران از جانب بانک مرکزی اعلام میشود.
نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز به این صورت است که برای مثال اگر ازدواج در سال ۷۴ صورت گرفته باشد ودر سال ۸۹ درخواست مهریه صورت گرفته و مبلغ مهریه به ازش ۱۵ میلیون تومان باشد، شاخص سال ۸۸(یعنی یک سال قبل از سالی که وصول صورت گرفته باشد) را تقسیم بر شاخص سال ۷۴(همان سالی که نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ عقد صورت گرفته) میکنیم و عدد بدست آمده را ضربدر مبلغ مهریه میکنیم. عدد بدست آمده مهریه حال حاضر و مهریه به نرخ روز عقد میشود.
بیشتر بخوانید: شرایط مطالبه مهریه از پدر شوهر چگونه است؟ نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز و نحوه محاسبه مهریه سالهای قبل
محاسبه مهریه به نرخ روز در طلاق توافقی
در طلاق توافقی مهریه بر اساس توافقی زوجین است و قانون پیش بینی خاصی در این مورد نداشته است. درواقع در طلاق توافقی، زوجین در مورد تمامی تعهدات و امورات به نتیجه رسیده سپس آن را به دادگاه نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ اعلام میکنند. اگز زوجه قرار بود که مهریه را از زوج دریافت کند، نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز به این صورت خواهد بود که اگر مهریه سکه باشد، سکه ها به قیمت روز محاسبه خواهد شد و در صورتی هم که مهریه مبلغ مشخصی باشد، طبق فرمولی که در بالا گفته شد محاسبه می شود. لازم است آگاه باشید که همیشه نیاز به بخشش مهریه در طلاق توافقی نیست پس حتما در این زمینه از یک وکیل طلاق کمک بخواهید.
توجه داشته باشید که نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز در طلاق توافقی در صورتی انجام می شود که زوج به زوجه مهریه ای پرداخت کند و در صورت بخشیدن مهریه در طلاق توافقی نیازی به محاسبه مهریه نیست. بیشتر بخوانید: شرایط گرفتن مهریه در طلاق توافقی
مهریه و عدم تمکین
با توجه به تجاربی که از سوالات موکلان در این زمینه بدست آوردیم لازم دانستیم در این زمینه به شما توضیح دهیم که در صورتی که خانم از آقا تمکین خاص و عام نکند به این معنا که روابط زناشویی را انجام ندهد یا به مسائل مربوط به خانه رسیدگی نکند، مهریه ایشان محفوظ میماند و عدم تمکین ارتباطی به مهریه ندارد. در صورتی که خانم از آقا تمکین نکند منفقه به ایشان تعلق نمیگیرد.
بیشتر بخوانید: تمکین و عدمتمکین زن از شوهر چیست؟
مهریه و حق حبس
حق حبس اینگونه تعریف میشود: زوجه بعد از جاری شدن صیغه عقد و در شرایطی که خانم دوشیزه باشد، روابط زن و شوهری با همسرش برقرار نکرده و مهریه او به صورت عندالمطالبه و حال در نظر گرفته شده باشد، میتواند در خواست مهریه کند و تا زمانی که مهریه ایشان پرداخت نشود میتواند از همسرش تمکین نکند. میتوانید در مقاله مربوط نحوه محاسبه شاخص کل بورس چگونه است؟ به حق حبس به صورت کامل درباره این موضوع مطالعه بفرمایید.
بیشتر بخوانید: حق حبس زوجه چیست؟
بخشیدن مهریه در محاسبه مهریه به نرخ روز
همانطور که گفته شد خانم بعد از جاری شدن صیغه عقد مالک مهریه است و در هر تاریخی که مطالبه مهریه بکند، آقا موطف به پرداخت آن است. اما اگر خانم تمایل داشته باشد می تواند مهریه اش را ببخشد. بخشیدن مهریه شرایط خاصی دارد که باید رعایت شود. به طور مثال هیچ اجباری بر روی خانم برای بخشیدن مهریه وجود ندارد و خانم با میل و اراده شخصی می تواند مهریه را ببخشید. بخشیدن مهریه باید حتما در یکی از دفاتر ثبت اسناد رسمی بخشیده شود و در صورتی که قرار بر بخشیدن مهریه باشد نیازی به محاسبه مهریه به نرخ روز نیست. در صورتی که تمایل به مطالعه بیشتر در مورد بخشیدن مهریه دارید لینک زیر را مطالعه بفرمایید.
بیشتر بخوانید: بخشیدن مهریه و هرچیزی که باید در مورد آن بدانید
مهریه و خیانت
خیلی از خانمها و آقایون از مشاوران حقوقی ما میپرسند که ایا در صورت خیانت خانم مهریه به ایشان تعلق میگیرد یا خیر؟ بهتر است بدانید که مهریه در هر صورت به خانم تعلق میگیرد و خیانت منافاتی با وصول مهریه ندارد و در هر زمان که خانم درخواست وصول مهریه کند باید محاسبه مهریه به نرخ روز انجام شود.فقط در صورتی مهریه به خانم تعلق نمیگیرد که ایشان با رضایت کامل خودشان و به صورت سند مکتوب شده در دفتر ثبت اسناد مهریه خود را ببخشند. در این رابطه وکیل مهریه کمک شایانی خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: قسط بندی مهریه چگونه انجام می شود؟ بیشتر بخوانید: حق طلاق چیست و طلاق با داشتن حق طلاق چگونه است؟ بیشتر بخوانید: مستثنیات دین در پرداخت مهریه
جمع بندی:
مهریه حق قانونی زوجه است که در هنگام عقد مشخص میشود و زوج متعهد میشود هر زمان که خانم مایل به دریافت آن باشد، مبلغ را متناسب با سال طلاق پرداخت کند. مهریه میتواند سکه طلا، وجه نقد یا اموال غیر منقول باشد اما در هر صورت باتوجه به ارزش آن محاسبه به نرخ روز خواهد بود. موسسه حقوقی دادسو یکی از برترین مراکز حقوقی است که میتواند بهترین وکیل طلاق را در اختیار شما قرار دهد تا با روشی ایدهآل به حق و حقوق خود برسید. جهت مشاوره میتوانید با کارشناسان ارتباط برقرار کنید.
سوالات متداول:
در رابطه با وجه نقد براسا تقسیم شاخص سال پیش از طلاق بر شاخص سالی که عقد در آن صورت گرفته انجام میشود و در مورد سکه، مبلغ مهریه در سال جاری خواهد بود.