قرارداد هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟

اصل کار این قراردادها را می توان با کار دستگاه های فروش مقایسه کرد.
در ابتدا درخواست و شرایط قرارداد کد گذاری شده و بر روی یک بلاک از بلاک های بلاک چین قرار می گیرد. این قرارداد در نودهای پلتفرم توزیع شده و چندین بار کپی می شود. پس از انجام این مراحل، عملیات طبق شرایط قرارداد انجام خواهد شد. این برنامه، انجام و اجرای تعهدات قرارداد را به طور خودکار بررسی خواهد کرد.
چه چیزهایی برای ایجاد یک قرارداد هوشمند نیاز است؟
برای ایجاد یک قرارداد هوشمند شما به موارد زیر نیاز دارید:
1) موضوع قرارداد: این برنامه باید به خدمات یا کالاهای تحت قرارداد دسترسی داشته باشد تا بتواند به طور خودکار آنها را قفل کرده و یا باز کند.
2) امضای دیجیتال: تمام شرکت کنندگان با امضای قرارداد توسط کلید خصوصی خود توافقنامه را امضا و شروع خواهند کرد.
3) شرایط قرارداد: شرایط قراردادهای هوشمند به شکل توالی دقیق از عملیاتی است، که باید انجام شود. تمام شرکت کنندگان باید این شرایط را بپذیرند.
4) پلتفرم انحصاری: قراردادهای هوشمند بر روی پلتفرم بلاک چین توسعه یافته، و بین نودهای این پلتفرم توزیع شده است.
از قراردادهای هوشمند کجا می توان استفاده کرد؟
از قراردادهای هوشمند در زمینه های مختلفی می توان استفاده کرد.
انتخابات: نتایج رأی گیری را می توان بر روی بلاک چین قرارداد و در میان شبکه بلاک چین توزیع خواهد شد. تمام داده ها رمزنگاری شده و ناشناس است. این روش امکان هرگونه دستکاری و تخلف را غیرممکن می کند.
خدمات و زنجیره تامین: زنجیره تامین به طورکلی طولانی است و شامل موارد متعددی است. انجام هربخش از آن نیازمند تایید و به سرانجام رسیدن بخش قبلی است. این موارد طولانی و زمانبر خواهد بود. در یک قرارداد هوشمند، هریک از شرکت کنندگان می توانند پیشرفت مراحل را ببینند و مدت زمان انجام را بررسی نمایند. قراردادهای هوشمند شفافیت انجام قرارداد، تضمین انجام آن بدون تخلف و همچنین امکان ردیابی حمل و نقل را فراهم می آورد.
از دیگر کاربردهای قراردادهای هوشمند می توان استفاده از آن در سیستم های بانکی، بیمه، ثبت املاک و غیره را نام برد.
مزایای قراردادهای هوشمند چیست؟
قراردادهای هوشمند از مزایای فن آوری بلاک چین استفاده می کنند. قراردادهای هوشمند موارد زیر را ارائه می دهند:
1) امنیت: قراردادهای هوشمند رمزنگاری شده و بین نودها توزیع می شوند. این کار تضمین می کند که بدون تایید و اجازه تمام افراد تغییری در قرارداد ایجاد نخواهد شد.
2) سریع و کم هزینه بودن: اکثر فرایندها به صورت خودکار و بدون واسطه و بنابراین با کمترین هزینه انجام می شود.
3) استانداردسازی: در حال حاضر طیف وسیعی از انواع مختلف قراردادهای هوشمند وجود دارند. می توان براساس نیاز، یکی از این قراردادها را مورد استفاده قرارداد.
نکات منفی قراردادهای هوشمند چیست؟
با وجود قرارداد هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟ تمام این موارد قراردادهای هوشمند خالی از اشکال نیستند. برخی مشکلات قراردادهای هوشمند عبارتند از:
1) عوامل انسانی: کدهای برنامه نویسی برای قراردادهای هوشمند توسط عوامل انسانی نوشته می شوند. بنابراین ممکن است دارای اشتباهاتی نیز باشد. اگر قرارداد بر روی بلاک چین باشد، امکان تغییر نخواهد داشت. DAO مثال خوبی از خطای انسانی است. اشتباهات برنامه نویسان در مورد مقدار هزینه برای کاربران و شرکت بود. هکرها از این اشتباه سوء استفاده کرده و توانستند در حدود 60 میلیون دلار از آن خارج کنند.
2) درچارچوب قوانین دولت ها نبودن: درحال حاضر قوانین قراردادهای هوشمند توسط دولت ها تنظیم نشده است. بنابراین اگر دولت یا نهادی تصمیم به ایجاد یک چارپوب قانونی برای قراردادهای هوشمند داشته باشد، این مسئله می تواند مشکل ساز شود.
3) هزینه های پیاده سازی: قراردادهای هوشمند بدون برنامه قابل اجرا نیستند. بنابراین لازم است یک برنامه نویس باتجربه و ماهر در بین اعضا یک تیم وجود داشته باشد تا قراردادهای ناکارآمد و ضعیف مجددا بررسی شده و بتوان ساختار داخلی یک شرکت را براساس فن آوری بلاک چین بنیاد نهاد.

قراردادهای هوشمند اتریوم چیست

به یک مثال درباره قراردادهای هوشمند برای شما همراهان مجله ارز دیجیتال شروع میکنیم فرض کنید هم پول و هم حق مالکیت در سیستم ذخیره خواهند شد و در زمانی که توافق صورت گرفت، بین طرفین قرارداد توزیع می‌شود این بهترین توضیح راجع به قراردادهای هوشمند در دنیای کریپتو است .

یک قرارداد معمولی، توافقی بین دو یا چند شخص است که آن‌ها را به چیزی در آینده متعهد می‌‌کند. مثلاً محمد برای استفاده از خانه علی هر ماه به او مبلغی پرداخت می‌کند، که به آن «قرارداد اجاره» هم می‌گویند. یا رضا تضمین می‌کند که در ازای گرفتن مبلغی پول، خسارت‌های احتمالی ماشین سعید در تصادفات را پرداخت کند که به آن «قرارداد بیمه» هم می‌گویند.

کدهای کامپیوتری هم نوعی قرارداد هستند. به عنوان نمونه وقتی از اینترنت یک فایل خریداری می‌کنید، در پشت صحنه کدهایی وجود دارند که برای آن‌ها تعریف شده است: اگر کاربر پول را پرداخت کرد و مبلغش کافی بود، لینک دانلود فایل را به او نمایش بده، در غیر اینصورت پیغام خطا نشان بده.

ما برای اجرای قراردادهای عادی نیاز به واسطه‌هایی داریم که مجبور هستیم به آن‌ها اعتماد کنیم. این واسطه‌ها می‌توانند سرورهای متمرکز کامپیوتر باشند یا بانک‌ها و دولت‌ها.

تفاوت قرارداد هوشمند و قرارداد معمولی چیست؟

چیزی که قرارداد هوشمند را نسبت به قرارداد عادی متفاوت کرده، استفاده از فناوری بلاک چین است که ما را از اعتماد کردن به واسطه‌ها بی‌نیاز می‌کند.

به عبارت دیگر، قرارداد هوشمند کدی است که روی بلاک چین فعال می‌شود تا بدون نیاز به واسطه‌ها، شرایط یک توافقنامه بین دو طرف را بررسی و اجرا کند.

زمانی که یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابل توقف نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند می‌توان برنامه‌ها و پروژه‌هایی را ساخت که بدون هیچ‌گونه واسطه‌ و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامه‌ها برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) هم می‌گویند. حتی خودِ برنامه‌نویس قرارداد هوشمند هم نمی‌تواند کد قرارداد هوشمند ثبت شده در بلاک چین را تغییر دهد.

روش کار قراردادهای هوشمند مشابه با کار دستگاه‌های فروش خودکار است که در مترو و امکان عمومی قرار دارند. وقتی شما قصد خرید یک نوشابه با استفاده از این دستگاه‌ها را دارید، پول را به دستگاه وارد می‌کنید و دستگاه به صورت خودکار پول شما را پردازش می‌کند و نوشابه را تحویل می‌دهد، بدون این‌که پای واسطه‌ای در میان باشد.

همانطور که گفتیم، قرارداد هوشمند روی بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود و خاصیت اصلی بلاک چین هم توزیع‌شده بودنِ آن است. جدا از فرایندهای پیچیده فنی، وقتی قرارداد هوشمند روی بلاک چین ثبت شود میان همه اعضای بلاک چین یا همان نودها (Node) به اشتراک گذاشته می‌شود و همه یک نسخه از آن را خواهند داشت، بنابراین جلوگیری از اجرای آن یا دستکاری در آن تقریبا ممکن نیست زیرا همه اعضای بلاک چین آن را اجرا می‌کنند، نه یک یا چند سرور و نهاد متمرکز.

پیاده سازی قرارداد هوشمند

کد قرارداد هوشمند پس از نوشته شدن توسط برنامه‌نویس از طریق یک کلاینت (نرم افزار رسمی که شما را مستقیم به بلاک چین متصل می‌کند) به صورت یک تراکنش بر روی بلاک چین ثبت می‌شود. قراردادهای هوشمند توسط یک یا چند زبان برنامه‌نویسی نوشته می‌شوند. مثلا زبان برنامه نویسی قراردادهای هوشمند اتریوم، سالیدیتی (Solidity) است. پس برای یادگیری نوشتن یک قرارداد هوشمند برای بلاک چین اتریوم نیاز است تا زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی را یاد بگیرید.

اجرای قرارداد هوشمند

برای انجام تعامل با قرارداد ثبت شده هم باید با تراکنش این کار را انجام داد. البته اگر فقط نیاز به بررسی وضعیت قرارداد باشد، نیاز به تراکنش نیست. یک تراکنش به قرارداد به عنوان ورودی انجام می‌شود. سپس نودها با استفاده از ماشین مجازی اتریوم (EVM) خود و ورودی دریافت شده، قرارداد را اجرا می‌کنند. ماشین مجازی اتریوم فضایی مجازی برای اجرای قراردادها است. اگر کارمزد قرارداد به اندازه کافی باشد، تراکنش تایید می‌شود.

شاید در مورد نحوه کارکرد قراردادهای هوشمند کمی گیج شده باشید اما این طبیعی است زیرا فرایند اجرای این قراردادها پیچیدگی‌های فنی زیادی دارد. برای درک دقیق آن می‌توانید مقاله چگونکی کارکرد اتریوم را بخوانید.

به عنوان یک کاربرد معمولی، برای استفاده کاربردی از قراردادهای هوشمند نیاز نیست که بدانید دقیقا چطور کار می‌کنند، همانطور که برای استفاده از اینترنت نیاز نیست بدانید که اینترنت دقیقا چطور کار می‌کند.

برای ایجاد یک قرارداد هوشمند به چه چیزهایی نیاز دارم؟

به طور کلی برای ایجاد یک قرارداد هوشمند علاوه بر مواردی که بالا ذکر شد، به موارد زیر هم نیاز است:

موضوع قرارداد و دسترسی

این برنامه باید به محصول یا خدمات تحت قرارداد دسترسی داشته باشد تا به طور خودکار آن‌ها را در فرایند عرضه یا خرید کنترل کند. مثلا اگر قرارداد قرار است تا در صورت دریافت پول یک فایل را تحویل بدهد، باید به فایل دسترسی داشته باشد.

شرایط قرارداد

شرایط قرارداد هوشمند به شکل دقیق دنباله‌ای از عملیات است که در صورت رخ دادن شرایط، موجب اجرای قرارداد می‌شوند. این شرایط باید با برنامه‌نویسی مشخص شوند. همه قرارداد هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟ شرکت‌کنندگان باید این شرایط را امضا کنند.

اوراکل (Oracle)

اوراکل به چیزی گفته می‌شود که اطلاعات خارجی را به قرارداد می‌دهد تا قرارداد آن‌ها را پردازش کند. مثلا اگر قرار است تا قرارداد اطلاعات هواشناسی را بررسی کند، اوراکل می‌تواند یک سایت هواشناسی باشد.

قرارداد هوشمند به بلاک چین یک پلتفرم خاص صادر می‌شود و در میان نودهای پلتفرم مورد نظر توزیع می‌شود. همچنین برای ثبت قرارداد نیاز به یک نرم افزار کلاینت رسمی هم دارید که مستقیما به بلاک چین متصل باشد. اتریوم در حال حاضر محبوب‌ترین پلتفرم برای اجرای قراردادهای هوشمند است.

کاربرد قراردادهای هوشمند در زندگی واقعی

هزاران ایده فوق‌العاده را می‌توان با این قراردادها عملی کرد. در هر فرایندی که بخواهیم نیاز به اعتماد کردن را از بین ببریم، این قراردادها می‌توانند کارآمد باشند. برخی از مهمترینِ آن‌ها که تاکنون اجرایی شده‌اند عبارت‌اند از:

انتخابات
نتایج رأی گیری در بلاک چین قرار خواهد گرفت و در میان نودهای شبکه توزیع می شود. تمام داده‌ها شفاف، رمزنگاری‌شده و ناشناس هستند. این روش از هرگونه دستکاری یا تقلب در انتخابات جلوگیری می‌کند.

مدیریت

قراردادهای هوشمند می‌توانند مثل ربات‌ها فرایندهای روتین را به شکلی دقیق اجرا کنند. به عنوان مثال می‌توان قراردادی برای پرداخت حقوق به کارمندان نسبت به ساعات فعالیت تنظیم کرد که نیاز به اعتماد کردن به حسابدارها نباشد.

مالکیت معنوی

یک اثر مخصوصا از نوع فایل (موسیقی، عکس، فیلم و …) پس از انتشار در فضای اینترنت به شدت در خطر نقض کپی رایت قرار دارد که ضرر زیادی به مالک اثر می‌رساند. با استفاده از قراردادهای هوشمند می‌توان برای استفاده از یک فایل، یک سری شرایط خاص مثل پرداخت بها با یک توکن خاص را تعیین کرد. امروزه پروژه‌های زیادی برای این هدف در حال کار هستند.

با قراردادهای هوشمند می‌توان نیاز به واسطه‌ها را در سیستم‌های سنتی بیمه از بین برد. پرداخت خودکار خسارت، دریافت حق بیمه و تمدید بیمه با قراردادهای هوشمند چیزیست که شرکت‌های بیمه روی آن کار می‌کنند.

همچنین از قراردادهای هوشمند می‌توان در سیستم‌هایی مثل بانکداری، حمل و نقل، ردیابی و اینترنت اشیا استفاده کرد.

قراردادهای هوشمند چیست؟

قراردادهای هوشمند که به صورت کد روی یک بلاک چین تعبیه شده‌اند، پروتکل‌های تراکنش دیجیتالی هستند که در صورت رعایت قوانین از پیش تعریف‌شده، قراردادها را تأیید، کنترل و اجرا می‌کنند. برخلاف قراردادهای سنتی (فیزیکی)، این قراردادها بین طرفین ناشناس اتفاق می‌افتد و به طور خودکار و بدون دخالت شخص ثالث اجرا می‌شوند.

• تعاریف کلیدی
• تاریخچه قراردادهای هوشمند
• روند اجرای قرارداد های هوشمند:
• مثال:
• برای درک بهتر مفهوم، اجازه دهید به مثال های زیر توجه کنیم:
• قراردادهای هوشمند در امور مالی
• آیا قراردادهای هوشمند برگشت پذیر هستند؟
• انواع قراردادهای هوشمند
• 3- قراردادهای منطقی کاربردی
• سوالات متداول

اقتصاد آنلاین – حسین عسکری؛ قراردادهای هوشمند سه جزء اصلی دارند: امضاکنندگان (طرفین)، موضوع قرارداد و شرایط قرارداد. طرفین درگیر باید شرایط قرارداد (مجموعه ای از قوانین و مجازات ها) را برای یک معامله موفق رعایت کنند. علاوه بر رفع نیاز به واسطه، اجرای توافقات، قراردادهای هوشمند بسیار مقرون به صرفه و ایمن هستند.

به غیر از این، شبکه بلاک چین به دلیل ماهیت غیرمتمرکز خود، تضمین می کند که تراکنش ها شفاف، قابل ردیابی و برگشت ناپذیر باقی می مانند.

تعاریف کلیدی

تعریف قراردادهای هوشمند به پروتکل‌های تراکنش دیجیتالی اشاره دارد که از بلاک چین برای اجرای خودکار توافق استفاده می‌کنند و در عین حال هیچ شخص ثالثی در این قرارداد حضور ندارد.

شرایط قرارداد در کدهای کامپیوتری نوشته شده است که شامل قوانین و مجازات هایی است که طرفین قبل از وارد کردن آن باید با آنها موافقت کنند.

تراکنش ها از این طریق، تغییرناپذیر و شفاف هستند و طرف های درگیر را قادر می سازند تا در صورت نیاز و در صورت نیاز، داده ها را حسابرسی و اعتبار سنجی کنند.

سه دسته از این قراردادها وجود دارد: قراردادهای حقوقی هوشمند، سازمان های مستقل غیرمتمرکز، و قراردادهای منطقی کاربردی.

چون قراردادهای هوشمند برگشت ناپذیر هستند، توسعه‌دهندگان می‌توانند در صورت لزوم، راه‌های غیرمستقیم را برای به‌روزرسانی کدها یا بندهای شرایط توافق اتخاذ کنند.

تاریخچه قراردادهای هوشمند

یک قرارداد سنتی (فیزیکی) شامل دو یا چند طرف مانند افراد، نهادها و دولت ها می شود. آنها با شرایط و ضوابط قرارداد برای انجام معاملات از طریق شخص ثالث موافقت می کنند.

این شخص ثالث می تواند یک وکیل، یک سازمان دولتی یا هر نهاد دیگری باشد که برای رسیدگی به مراحل و اجرای قرارداد وجود دارد.

این امر نه تنها بر هزینه های حسابرسی و اجرایی می افزاید، بلکه خطر زیان ناشی از تقلب را نیز افزایش می دهد.

در سال 1994، دانشمند کامپیوتر و رمزنگار آمریکایی، نیک سابو، اصطلاح "قراردادهای هوشمند" را در حالی که تلاش می کرد شرایط یک قرارداد را با استفاده از پروتکل های تراکنش کامپیوتری و یک دفتر کل توزیع شده اجرا کند، ابداع کرد.

قراردادهای هوشمند یا خوداجرا، برنامه‌های رایانه‌ای هستند که بر روی یک بلاک چین ایجاد می‌شوند و زمانی که طرفین مجموعه‌ای از شرایط از پیش تعیین‌شده را برآورده می‌کنند، تراکنش‌ها را تسهیل می‌کنند.

همچنین نیازی نیست که طرفین برای تایید و اجرای قرارداد به واسطه متکی باشند.

روند اجرای قرارداد های هوشمند:

دو طرف (خریدار و فروشنده) علاقه مند به خرید و فروش یک دارایی هستند.

این دو طرف یک قرارداد هوشمند، یک قرارداد کاملا دیجیتالی و خوداجرا، با شرایط یا بندهای آن به صورت کدهایی در یک شبکه بلاک چین غیرمتمرکز، منعقد می‌کنند.

این کدها شرایط قرارداد را مشخص می کنند که هر دو طرف باید با آن موافقت کنند تا قرارداد به طور خودکار اجرا شود. معامله زمانی اتفاق می افتد که طرفین این شرایط و قوانین را رعایت کنند.

پلت فرم قراردادهای هوشمند شفافیت کامل و امنیت بالا را ارائه می دهد. همچنین، دستکاری داده ها را محدود می کند و به دو طرف اجازه می دهد تا تراکنش را ردیابی کنند. با این حال، هویت طرف‌های درگیر محرمانه است.

مثال:

نمونه های قراردادهای هوشمند در صنایعی مانند حقوق مالکیت، مالکیت معنوی، بانکداری و بیمه، خدمات حقوقی، دولت الکترونیک، تامین مالی جمعی رایج است و.

برای درک بهتر مفهوم، اجازه دهید به مثال های زیر توجه کنیم:

گروهی از سرمایه گذاران پیشنهاد می کنند تا یک ایده پروژه تجاری را از تیم ABC خریداری کنند.

هر دو قرارداد هوشمندی را معین می‌کنند که شرایط را کدگذاری می‌کند و مجموعه‌ای از قوانین و مجازات‌های پیرامون آن را فهرست می‌کند.

اگر ایده پروژه بر اساس کدها، معتبر به نظر برسد، بلاک چین پول را به ABC منتقل می کند.

از سوی دیگر، اگر ایده پروژه طبق شرایط قرارداد، رضایت بخش به نظر نرسد، بلاک چین پول را به سرمایه گذاران باز می گرداند.

در این مثال، قرارداد اطلاعات تراکنش را ذخیره و اعتبارسنجی می‌کند و تنها در صورتی قرارداد را اجرا می‌کند که رویداد مربوطه آغاز شود.

مثال عملی دیگر زمانی است که خریدار موافقت می کند برای تحویل برخی کالاها در تاریخ مشخصی به فروشنده پول بدهد.

این قرارداد قوانینی را برای مبلغ پرداختی و تحویل کالا در یک تاریخ خاص مشخص می کند. با این حال، اگر هر یک از طرفین به تعهدات خود عمل نکند، بلاک چین تراکنش را نگه می دارد.

قراردادهای هوشمند در امور مالی

در امور مالی، این قراردادها می توانند به ساده سازی و سرعت بخشیدن به خدمات مالی مختلف کمک کنند. به عنوان مثال، شرکت های بیمه می توانند از آنها برای ایجاد قراردادهای رسمی و تسویه خسارت استفاده کنند.

به همین ترتیب، بازارهای سهام می تواند قوانین معاملات اوراق بهادار را در این قراردادها برای انتشار اوراق قرضه برای معاملات مطابق مقررات تعریف کند. به همین ترتیب، بانک ها می توانند این قراردادها را برای پردازش وام های سندیکایی مستقر کنند.

آیا قراردادهای هوشمند برگشت پذیر هستند؟

قراردادهای هوشمند یا بلاک چین از این نظر که انطباق بین دو طرف را تضمین می کنند منحصر به فرد هستند. تغییر ناپذیری یکی از قابل توجه ترین ویژگی های یک قرارداد خوداجرا است.

این بدان معناست که پس از برنامه ریزی روی بلاک چین،

تغییر یا دستکاری کدها، قوانین و حتی تراکنش ها غیرممکن است.

از آنجایی که اینها برنامه های رایانه ای هستند، اجرای خودکار توافق طبق کدها (شرایط قرارداد) و قوانین تعریف شده انجام می شود. با این حال، اگر هنوز نیاز به به روز رسانی این کدها و شرایط باشد،چند راه غیرمستقیم وجود دارد که ممکن است کمک کند:

یک قرارداد واسطه ایجاد کنید که حاوی جزئیات معامله، مانند آدرس، قرارداد موجود باشد. بنابراین، هر معامله ای که با استفاده از قرارداد واسطه انجام شود به قرارداد فعال هدایت می شود.

یک نسخه جدید قرارداد را برنامه ریزی کنید و تمام کدها، شرایط و داده های تراکنش قرارداد موجود را در آن وارد کنید.

کد منطقی قرارداد موجود را در یک کتابخانه ذخیره کنید و از آن برای یادآوری شرایط، قوانین و داده های تراکنش قرارداد فعال استفاده کنید.

انواع قراردادهای هوشمند

بر اساس کاربرد آنها، سه نوع قرارداد خوداجرایی وجود دارد:

1- قراردادهای حقوقی هوشمند

این قراردادها از نظر قانونی قابل اجرا هستند و طرفین را ملزم به انجام تعهدات قراردادی خود می کند. عدم انجام این کار ممکن است منجر به اقدامات قانونی شدید علیه آنها شود.

2- سازمانهای مستقل غیرمتمرکز

اینها جوامع بلاک چینی هستند که به قوانین خاصی که در قراردادهای بلاک چین کدگذاری شده و با مکانیسم های حاکمیتی ترکیب شده اند، ملزم هستند. از این رو، هر اقدامی که توسط اعضای جامعه انجام شود با یک کد اجباری جایگزین می شود.

3- قراردادهای منطقی کاربردی

این قراردادها حاوی یک کد مبتنی بر برنامه هستند که با سایر قراردادهای بلاک چین همگام باقی می ماند که امکان برقراری ارتباط بین دستگاه های مختلف، مانند ادغام اینترنت اشیاء با فناوری بلاک چین را فراهم می کند.

سوالات متداول

منظور از قراردادهای هوشمند چیست؟

قراردادهای هوشمند یا خوداجرا، نسخه دیجیتالی قراردادهای سنتی (فیزیکی) هستند که در آن دو طرف بدون نیاز به شخص ثالث، توافقی را امضا می کنند. این قراردادها زمانی که طرفین درگیر در یک تراکنش مالی، شرایط و قوانین قرارداد را رعایت کنند، خوداجرایی می شوند.

بلاک چین قرارداد هوشمند چیست؟

بلاک چین قرارداد هوشمند پلتفرمی است که پروتکل های تراکنش دیجیتالی بر روی آن تعبیه شده است. شرایط قرارداد را کدگذاری می کند و مجموعه ای از قوانین از پیش تعیین شده را در مورد قرارداد مشخص می کند. شبکه بلاک چین تراکنش شفاف، ایمن و تغییرناپذیر را حفظ می کند.

آیا قرارداد هوشمند قانونی است؟

از آنجایی که همه توافق‌ها باید کتبی باشند تا از نظر قانونی قابل اجرا در نظر گرفته شوند، قراردادهای هوشمند یا خوداجرا بر اساس قوانین قرارداد در حوزه‌های قضایی مختلف،معتبر خواهند بود.

در قراردادهای حقوقی هوشمند، قرارداد شرایط خود را مشخص می کند و طرفین درگیر موظفند به آنها احترام بگذارند، در غیر این صورت باید آماده رویارویی با مراجع قانونی باشند.

قرارداد هوشمند چیست | با انواع و کاربردهای این قراردادها آشنا شوید

قرارداد هوشمند چیست؟ نوعی قرارداد خود اجراگر یا اتوماتیک است که بر اساس شرایط توافق بین خریدار و فروشنده مستقیما تبدیل به خطوط کدنویسی می‌شود. سپس این کدها روی یک شبکه غیرمتمرکز بلاک‌چین قرار داده می‌شود. این قرارداد به صورت اتوماتیک، شرایط اجرای مفاد مندرج در خود را کنترل می‌کند و تراکنش‌های آن قابل پیگیری و غیر قابل بازگشت می‌شوند. قراردادهای هوشمند به افرادی که یکدیگر را نمی‌شناسند اجازه می‌دهد توافق‌هایی بدون نیاز به اعتماد انجام دهند و نیازی به اتکا به یک مرجع یا منبع الزام‌آور برای اجرای توافق (مثل دادگاه) نخواهند داشت. این قراردادها به لطف گسترش تکنولوژی بلاک‌چین امکان‌پذیر شده است. در ادامه این مطلب سعی می‌کنیم به زبانی ساده مفهوم این نوع از قرارداد، انواع و زمینه‌های کاربرد آن را معرفی کنیم.

تاریخچه و مفاهیم مرتبط با قرارداد هوشمند

قرارداد هوشمند برای اولین بار در سال 1994 توسط نیک سابو (Nick Szabo) مطرح شد. نیک سابو یک دانشمند علوم کامپیوتری امریکایی است که در سال 1998، درست 10 سال قبل از بیت کوین ، یک ارز مجازی با عنوان «بیت گلد» اختراع کرد. آقای سابو در حدی در علم ارزهای دیجیتال و رمزنگاری اهمیت دارد که بسیاری این شایعه را دامن می‌زنند که او ساتوشی ناکاموتو واقعی، یعنی مخترع بیت کوین است، که خود او البته این موضوع را انکار می‌کند.

به هر ترتیب، نکته جالب در مورد طرح مفهومی سال 1994 سابو این که از همان زمان ایده «بی نیاز شدن از یک شخص ثالث یا اقتدار بیرونی» به عنوان دلیل و ضرورت ایجاد این نوع قرارداد در نظر گرفته شده است. اصول و حتی چارچوب فنی اجرای این نوع قراردادها نیز از همان زمان کم و بیش پیش‌بینی شده بود، با این حال نبودن بلاک‌چین، دلیل اصلی عدم امکان وجود این قراردادها می‌شد. این کمبود با اختراع بیت کوین در سال 2009 بر طرف شد، و افتتاح اتریوم در سال 2015، آن را در دسترس بیشتر مردم دنیا قرار داد.

نقش بلاک‌چین در قرارداد هوشمند

برای درک درست این نوع قراردادها، لازم است با بستر اجرایی شدن آنها، یعنی بلاک‌چین تا حدی آشنا باشیم. بلاک‌چین در یک تعریف خیلی کلی، یک پایگاه داده توزیع یافته و غیرمتمرکز است. این پایگاه داده روی مجموعه‌ای از کامپیوترها که شبکه آن را تشکیل می‌دهند اجرا می‌شود. تمام این کامپیوترها، که به آنها نود یا گره (node) شبکه گفته می‌شود، نسخه‌ای از تمام اطلاعات پایگاه داده را در اختیار دارند. این موضوع باعث می‌شود بلاک‌چین فضای دیجیتالی در نظر گرفته شود که امکان تقلب یا دستکاری در آن به حداقل می‌رسد. زیرا هر نوع تغییری در اطلاعات بدون آگاه شدن کاربران دیگری که در شبکه وجود دارند غیر ممکن است.

به این ترتیب، بلاک‌چین نوعی تکنولوژی توزیع یافته است که می‌تواند جایگزین شخص ثالث مثل دادگاه، قاضی، دفتر اسناد رسمی و … شود که در زمان اجرای قراردادهای خود به آنها اعتماد و قرارداد هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟ اتکا می‌کنیم.

این تکنولوژی به ما اجازه می‌دهد به سادگی پرداخت‌هایی مثل خرید یا اجاره محصولات دنیای واقعی را با استفاده از قرارداد هوشمند، که کدهایی هستند که روی بلاک‌چین قرار می‌گیرند و روی شرایط تراکنش نظارت می‌کنند، انجام دهیم.

بلاک‌چین به خودی خود به عنوان تکنولوژی پایه‌ای در بیت کوین مورد استفاده قرار گرفت. اما با داغ شدن مباحث مرتبط با ارزهای دیجیتال، معلوم شد کاربردهای بسیار بیشتری می‌تواند داشته باشد. اتریوم در سال 2015 اولین پلتفرمی بود که برای ارائه خدمات بلاک‌چین به کاربران ایجاد شد. این پلتفرم یک زبان به نسبت ساده و آشنا برای برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند عرضه کرد که با نام سالیدیتی (Solidity) شناخته می‌شود و ساختاری شبیه جاوا اسکریپت دارد. این در حالی است که برنامه‌نویسی قراردادهای هوشمند برای بلاک‌چین بیت کوین، به تسلط روی زبان مینی‌اسکریپت نیاز دارد که از نظر فنی به مراتب دشوارتر است.

مزایای قرارداد هوشمند

در بیشتر خریدها و پرداخت‌های روزمره عنصر اعتماد نقشی کلیدی ایفا می‌کند. وقتی از یخچال سوپر مارکت محصولی را برای خرید بر می‌داریم، فروشنده به ما اعتماد می‌کند. به همین ترتیب، وقتی که هزینه محصولات را می‌پردازیم، به فروشنده اعتماد می‌کنیم. این اعتماد تا حد زیادی ریشه در شفافیت ساز و کارها دارد. این شفافیت، در مورد بسیاری از ساز و کارهای جدید از جمله فروشگاه‌های اینترنتی، وبسایت‌های بازی و سرگرمی، سامانه‌های انتخاباتی و مواردی مانند این بسیار کمتر از ساز و کارهای شناخته شده و قدیمی است.

قرارداد هوشمند راه بسیار ایمن و شفافی برای این نوع از ساز و کارهای جدید عرضه می‌کند. در مجموع تکنولوژی بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند مجموعه‌ای از مزایا در اختیار کاربران قرار می‌دهند که در ادامه معرفی می‌شوند.

شفافیت

شرایط و مفاد قرارداد در این قراردادها برای هر دو طرف بسیار شفاف هستند. علاوه بر این، از آنجا که اجرای قرارداد هوشمند مستلزم وارد کردن برخی موارد خاص می‌شود، کاربران به صورت قرارداد هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟ مستقیم مواردی که روی آنها یا طرف دیگر می‌توانند تاثیر بگذارند را تائید می‌کنند.

بهره‌وری در زمان

قراردادهای هوشمند بلافاصله پس از راه‌اندازی به اجرا گذاشته می‌شوند. از آنجا که اجرای آنها توسط بلاک‌چین انجام می‌شود و بلاک‌چین محیطی دیجیتال محسوب می‌شود، این قراردادها نیازی به تائید و فعال‌سازی‌های بعدی ندارند. استفاده از آنها باعث می‌شود فعالیت‌های زمان‌بری مثل خرید و اجاره خانه، استخدام وکیل، بیمه و مانند این با سرعت زمانی بیشتری انجام شوند.

از آنجا که این پلتفرم‌ها خودشان هم در اصل فقط کدهای کامپیوتری هستند که در آنها همه چیز از پیش تعریف شده است، احتمال خطای انسانی در آنها اگر نه غیر ممکن، که به حداقل رسیده است. در نتیجه دقت بالا و کاملا فارغ از خطای انسانی بودن از جمله مزایای دیگر قراردادهای هوشمند محسوب می‌شود.

ایمنی

همان طور که پیشتر اشاره شد، از جمله مزایای بلاک‌چین می‌توان به ایمنی بسیار بالای آن اشاره کرد. این ایمنی به دلیل ساز و کار رمزنگاری مورد استفاده در بلاک‌چین ایجاد می‌شود و آن را می‌توان از جمله خصیصه‌های ذاتی بلاک‌چین در نظر گرفت. بلاک‌چین‌ها به نحوی طراحی می‌شوند که فقط دارنده و مالک داده امکان دسترسی به آن را داشته باشد.

این موضوع باعث می‌شود از قراردادهای هوشمند در مواردی که نیاز به ایمنی اطلاعات کاربران وجود داشته باشد استفاده شود. شرکت‌های بیمه، شرکت‌های خدمات حقوقی، دفاتر اجاره املاک و هتل و امثال این، از جمله اولین کسب و کارهایی هستند که به دنبال کاربردی ساختن بلاک‌چین در حیطه فعالیت خود هستند.

اعتماد

اصلی‌ترین و مهم‌ترین مزیت قرارداد هوشمند امکان انجام معامله بدون نیاز به اعتماد به طرف معامله است. این قراردادها هنگامی که به عنوان روش پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند، شرایط معامله و مراحل آن را به عنوان شرایط قرارداد تعریف می‌کنند. برای مثال در یک قرارداد خرید خانه مواردی مثل بیعانه، نحوه پرداخت مبلغ، نحوه انتقال مدارک و اسناد مالکیت و همچنین زمان تخلیه خانه و تحویل آن به سادگی قابل تعریف هستند.

هنگامی که خریدار و فروشنده از این طریق معامله کنند، با انجام هر مرحله از معامله بخشی از تراکنش قرارداد اجرایی می‌شود. به همین ترتیب، وقتی شرایط اجرایی نشوند و یکی از طرفین تعهدات خود را انجام ندهد، ادامه تراکنش مطابق با شرایط قرارداد می‌تواند لغو شود.

به این ترتیب قرارداد هوشمند به ما امکان می‌دهد مراحل مختلف معاملات خود را تبدیل به کد کرده و آنها را در بستر بلاک‌چین اجرایی کنیم. برای این کار لازم است هزینه این معاملات در هنگام ایجاد قرارداد توسط خریدار وارد بلاک‌چین شود، تا در زمان انجام تعهدات فروشنده، از طرف خریدار به او پرداخت شود. این تعهدات می‌تواند شامل هر چیزی، از وارد کردن تصویر سند انتقال یافته یا اجاره نامه تا تحویل محصول جلوی درب منزل شود.

کاربرد قرارداد هوشمند

با توجه به ویژگی‌هایی که در بالا به عنوان مزایای این قراردادها معرفی شد، می‌توان حدس زد که این نوع قراردادها بیشتر در جاهایی که نیاز به شفافیت زیادی وجود دارد کاربرد داشته باشند. با توجه به ویژگی شفافیت کاملی که تکنولوژی بلاک‌چین عرضه می‌کند، این نوع قراردادها به ویژه در زمینه‌های زیر کاربرد دارند. در حال حاضر انواع مختلفی از پروژه‌ها در هر یک از این زمینه‌ها در حال توسعه است.

شرکت‌های بیمه

شرکت‌های بیمه از جمله موسساتی هستند که با دعوای حقوقی بیگانه نیستند. تکنولوژی بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند به آنها اجازه می‌دهند شرایط بیمه را به خوبی تبدیل به یک کد کامپیوتری کنند که در صورت اجرای مطابق قرارداد، اعتبار خواهد داشت. پروژه‌های زیادی برای استفاده از این قراردادها در صنعت بیمه وجود دارد.

برای مثال، در سال 2017 بعضی از شرکت‌های بیمه فرانسوی با استفاده از این قراردادها شرکت‌های هواپیمایی را ملزم به پرداخت خسارت به ازای تاخیر در پروازها به مسافران بیمه شده کردند. به کمک این قراردادها شرکت‌های بیمه می‌توانند خدمات شفاف‌تری عرضه کنند. علاوه بر این، از آنجا که تکنولوژی بلاک‌چین بسیار امن است، امکان سوء استفاده از این قراردادها به نسبت موارد تقلب معمول می‌تواند بسیار کم باشد.

سامانه‌های خدمات سلامت

یکی دیگر از حوزه‌هایی که با اطلاعات حساس کاربران سر و کار دارد سامانه‌های سلامتی است. این سامانه‌ها می‌توانند از قراردادهای هوشمند برای ثبت و انتقال ایمن اطلاعات کاربران استفاده کنند. پیش از این هم در زمینه خدمات پزشکی از این تکنولوژی استفاده شده است. از آنجا که اطلاعات سلامتی از اهمیت بالایی برخوردار هستند، در حال حاضر چندین پروژه برای کاربردی سازی بلاک‌چین در این صنعت وجود دارد.

هدف اصلی از این کار ایجاد پایگاه‌های داده‌ اطلاعات پزشکی به شکلی است که از هر نقطه از جهان قابل دسترسی باشند. به این ترتیب کاربر در هر جای جهان که نیاز به خدمات پزشکی داشته باشد، پرونده کامل پزشکی خود را در اختیار خواهد داشت.

انتخابات و حکومت

شاید جالب باشد بدانید که یکی از اصلی‌ترین موارد استفاده از شفافیت اطلاعات بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند، انتخابات باشد که همواره خطر دستکاری نتایج آن وجود دارد. از آنجا که امکان دستکاری کردن اطلاعات کاربران در بلاک‌چین وجود ندارد، گزینه‌ای بسیار عالی برای ایجاد شفافیت از طریق ساز و کارهای فنی محسوب می‌شود.

در حال حاضر پروژه‌هایی مثل فالومای‌وت (FollowMyVote) توسعه یافته‌اند که از این تکنولوژی برای محافظت آرا از تقلب استفاده می‌کند. روش کار آن هم خیلی قرارداد هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟ ساده است: همین که رای داده شود، دیگر قابل تغییر نیست.

مدیریت کسب و کار

کسب و کارها به شکلی گسترده می‌توانند از مزایای قرارداد هوشمند استفاده کنند. آنها می‌توانند تمام فعالیت‌های خود را تبدیل به کدهای کامپیوتری کنند که اجرای آنها تحت نظر بلاک‌چین انجام می‌شود. از پرداخت هزینه مواد اولیه و فاکتورهای همیشگی کسب و کارهای مختلف گرفته تا محاسبه کارکرد پرسنل و و حتی نظارت روی محیط، همه مواردی هستند که قابل تبدیل شدن به کدهای کامپیوتری و اجرا در بلاک‌چین هستند. به این ترتیب می‌توان به نقش این قراردادها در مدیریت کسب و کارها در آینده نزدیک پی برد.

عرضه اولیه کوین

عرضه اولیه کوین به پروژه‌های قرارداد هوشمندی گفته می‌شود که برای انجام فعالیت‌های مرتبط با بلاک‌چین تامین مالی جمعی می‌کنند. بسیاری از برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) همراه با یک توکن عرضه می‌شوند. به عبارت دیگر کاربر برای استفاده از آنها لازم است هزینه‌ای به بلاک‌چین پرداخت کند. این برنامه‌های غیرمتمرکز می‌توانند از طریق عرضه اولیه کوین تامین مالی کنند.

کاربرانی که این کوین‌ها را می‌خرند هنگامی که پروژه عملیاتی شد می‌توانند به سادگی به آن دسترسی داشته باشند. همچنین، اگر پروژه بتواند محبوبیت بیشتری به دست بیاورد و مردم بیشتری به آن علاقمند شوند، ارزش این توکن یا کوین‌ها افزایش پیدا می‌کند. به این ترتیب پروژه‌های مرتبط با این نوع قراردادها می‌توانند از امکاناتی مثل ایجاد توکن برای افزایش سرمایه و شروع فعالیت استفاده کنند.

سخن پایانی

تمام ارزهای دیجیتال قراردادهای هوشمند محسوب می‌شوند. در ساده‌ترین تعریف، این قراردادها شامل برنامه‌ها یا کدهای کامپیوتری می‌شوند که روی بلاک‌چین اجرا می‌شوند. بلاک‌چین نوعی پایگاه داده است که اطلاعات آن بین کاربران مختلف توزیع شده است. این ویژگی باعث می‌شود این قراردادها مجموعه‌ای از مزایا از جمله شفافیت بسیار بالا، دقت، ایمنی، و قابلیت اعتماد بسیار زیادی داشته باشند.

بعد از سال 2015 و افتتاح اتریوم، این نوع از قراردادها عمومیت بیشتری پیدا کرده‌اند. در حال حاضر پروژه‌های بسیار زیادی در این زمینه، در حوزه‌های مختلف در حال توسعه است. از آنجا که این قراردادها قابلیت این را دارند که روی اجزا و شرایط انجام یک قرارداد نظارت داشته باشند، استفاده از آنها برای فعالیت‌های مختلف امکان‌پذیر است. لازم به ذکر است که این تکنولوژی هنوز در مرحله کودکی خود بوده و نتوانسته پروژه‌های شناخته شده‌ای ارائه بدهد، با این حال، بعید است اوضاع در آینده نزدیک به همین شکل باقی بماند.

قرارداد هوشمند (Smart Contract) چیست؟

تصور کنید که می خواهید یک خانه را بفروشید، این کار بسیار پیچیده و پرریسک است و نیاز به کاغذ بازی و ارتباطات بسیاری دارد. به همین دلیل است که بسیاری از افراد به یک واسطه متوسل می شوند و با مراجعه به یک بنگاه دار اقدام به فروش خانه می کنند. مبلغی که فروشنده در عوض فروش خانه می گیرد، معمولا مبلغ بالایی است و به همین دلیل معامله مستقیم با فرد خریدار نسبتا پرریسک است. در اینجاست که بنگاه به عنوان شخص ثالث وارد می شود و کمسیونی را در این وسط از آن خود می کند. این کمسیون در واقع ضرری برای فروشنده است. در چنین موقعیت هایی است که قرارداد هوشمند (smart contract) می تواند مفید واقع شود. قرارداد هوشمند بر اساس یک مکانیسم شرط و جواب شرط انجام می شود. در این مثال، اگر خریدار مبلغ توافق شده در مورد قیمت خانه را به سیستم بفرستد، خانه متعلق به او می شود.

قرارداد هوشمند به عنوان یک سرویس شخص ثالث عمل می کند. با استفاده از این قرارداد ها، مالکیت و پول هر دو در داخل سیستم ذخیره می شوند و زمانی که پول از جانب خریدار انتقال یافت، مالکیت متعلق به او خواهد شد. این قرارداد توسط صد ها نفر تایید می شود و تحویل بدون خطا ضمانت می شود. در اینجا نیازی به وجود اعتماد بین طرفین نیست و فروشنده و خریدار نیز همزمان می توانند مقدار قابل ملاحظه ای پول را صرفه جویی کنند. این تنها مثالی از استفاده قرارداد های هوشمند است. این قرارداد ها را می توان برای مبادله ارز، مبادله اموال و هر چیز ارزشمند دیگری مورد استفاده قرار داد. با استفاده از قرارداد هوشمند دیگر نیازی به واسطه و هزینه اضافی نیست و طرفین قرارداد هم لازم نیست که به همدیگر اعتماد کنند. با استفاده از این قرارداد ها، همه شرایط و ضوابط در یک کد نوشته می شود و تمامی اطلاعات بر روی یک دفتر کل عمومی غیر متمرکز بنام بلاک چین ثبت و ذخیره می شود.

قرارداد های هوشمند چگونه کار می کنند؟
به زبان ساده می توان گفت که قرارداد های هوشمند مانند وندینگ ماشین (vending machine) کار می کنند. تنها کافی است مقداری ارز دیجیتال را وارد قرارداد مورد نظر کنید، بعد از آن مالکیت چیز مورد نظر به شما تعلق خواهد گرفت. قرارداد هوشمند نه تنها همه قوانین و ضوابط را از پیش تعیین می کند، بلکه این قوانین و ضوابط را مو به مو اجرا می کند.

وابستگی متقابل
قرارداد های هوشمند می توانند به تنهایی کار کنند و همچنین می توانند در ارتباط با دیگر قرارداد های هوشمند نیز مورد استفاده قرار بگیرند. در این حالت، تکمیل یک قرارداد هوشمند باعث شروع یک قرارداد هوشمند دیگر می شود و این فرآیند یکی پس از دیگری انجام می گیرد. این می تواند اساس کار بسیاری از سازمان ها باشد. این قضیه در سیستم های ارز دیجیتال متنوعی اعمال شده است. در این سیستم ها، همه قوانین از پیش تعیین شده اند و در نتیجه شبکه می تواند به صورت خودمختار و مستقل عملکرد داشته باشد.

اشیای قرارداد های هوشمند
اساسا هر قرارداد هوشمند از سه بخش اساسی تشکیل شده است که به آنها اشیای آن قرارداد هوشمند گفته می شود. بخش قرارداد هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟ اول امضا کنندگان است و منظور از آن طرفین درگیر در قرارداد است که موافقت یا عدم موافقت خود را با مفاد قرارداد با استفاده از امضا های دیجیتال نشان می دهند. شی دوم موضوع توافق است. این شی باید در محیط قرارداد هوشمند موجود باشد و قرارداد هوشمند باید مستقیما به آن دسترسی داشته باشد. اگرچه اندیشه قرارداد های هوشمند برای اولین بار در سال 1996 مطرح شد، اما مشکل این شی خاص بود که توسعه این قرارداد ها را متوقف کرد. این مشکل بعد از تولد اولین ارز دیجیتال در سال 2009 حل شد. در نهایت، یک قرارداد هوشمند باید شامل شرایط خاصی باشد. این شرایط را باید ابتدا به طور کامل به زبان ریاضی توصیف کرد و سپس با استفاده از یک زبان برنامه نویسی مناسب آن را در داخل محیط قرارداد هوشمند گنجاند. این شرایط و ضوابط شامل همه انتظاراتی است که از طرفین می رود و همچنین قوانین، پاداش ها و مجازات هایی نیز با این شرایط همراه هستند.

محیط قرارداد هوشمند
برای اینکه قرارداد های هوشمند به درستی کار کنند، نیازمند محیطی مناسب و مخصوص هستند. این محیط باید قبل از همه چیز، استفاده از رمزنگاری کلید عمومی را پشتیبانی کند، که این به کاربران اجازه تایید تراکنش را با استفاده از کد های رمزنگاری منحصر به فرد می دهد. این دقیقا همان سیستمی است که اکثریت ارز های دیجیتال در حال حاضر از آن استفاده می کنند. ثانیا این قرارداد ها به یک پایگاه داده غیر متمرکز و باز نیاز دارند که همه طرفین قرارداد بتوانند به آن اعتماد کنند. برای اعمال قرارداد هوشمند، این محیط باید تماما غیر متمرکز باشد. بلاک چین ها، مخصوصا بلاک چین اتریوم محیط های ایده آلی برای این قرارداد های هوشمند هستند. در نهایت، منبع داده های دیجیتالی که توسط قرارداد هوشمند مورد استفاده قرار می گیرد، باید کاملا قابل اعتماد باشد. این مستلزم استفاده از گواهی های امنیتی SSL، HTTPS و دیگر پروتکل های اتصال امنیتی است که به طور گسترده در نرم افزار های مدرن مورد استفاده قرار می گیرند.

قرارداد های هوشمند چه امکاناتی فراهم می کنند؟

• قرارداد های هوشمند نیاز به شخص ثالث را از میان برمی دارند و کنترل کامل قرارداد را به شما می دهند. این قرارداد ها برای شما خودمختاری را به ارمغان می آورند.
• کسی نمی تواند اسناد شما را بدزدد و یا آنها را گم کند زیرا آنها بر روی یک دفتر کل اشتراکی و ایمن رمزگذاری شده اند. با استفاده از این قرارداد ها دیگر لازم نیست به مردم اعتماد کنید و مردم نیز لازم نیست به شما اعتماد کنند. قرارداد های هوشمند اساسا جایگزین اعتماد می شوند.
• با وجود قرارداد هوشمند، دیگری نیازی به واسطه هایی مانند بنگاه املاک، دفاتر ثبت اسناد و غیره نخواهد بود و هزینه های زیادی در این میان صرفه جویی خواهد شد.
• قرارداد های هوشمند اگر به خوبی اعمال شوند، هک کردن آنها بسیار سخت خواهد بود. علاوه بر این، محیط قرارداد های هوشمند توسط رمزنگاری پیچیده ای محافظت می شود که این اسناد افراد را ایمن نگه می دارد.
• قرارداد های هوشمند بسیار کارا هستند و با استفاده از آنها می توانید در وقت بسیار صرفه جویی کنید. دیگر لازم نیست که وقت زیادی را با اسناد کاغذی دستی بگذرانید و آنها را از جایی به جای دیگر حمل کنید.

چه کسی قرارداد های هوشمند را اختراع کرد و چه کسی از آنها استفاده می کند؟
مفهوم قرارداد هوشمند را اولین بار نیک سابو (Nick Szabo) که یک دانشمند کامپیوتر و رمزنگار است در سال 1996 مطرح کرد. در خلال سال های بعد، سابو این ایده را تکمیل تر کرد و چیز های بیشتری را در مورد آن بیرون داد. او مفهوم ایجاد قانون قرارداد را در ارتباط با اقدامات تجاری از طریق طراحی پروتکل های تجارت الکترونیک بین غریبه ها در اینترنت توصیف کرد. اما اعمال قرارداد های هوشمند و ایده سابو تا سال 2009 طول کشید. بعد از اختراع بیت کوین و ظهور فناوری بلاک چین بود که محیط مناسب برای قرارداد های هوشمند ایجاد شد. امروزه همه قرارداد های هوشمند را در ارتباط با ارز های دیجیتال می شناسند اما در واقع، این مفهوم مدت ها بود که مورد توجه دانشمندان کامپیوتر بود و پروتکل های ارز دیجیتال اساسا قرارداد هایی هوشمند با امنیت و رمزگذاری غیر متمرکز هستند.

مثال های استفاده از قرارداد های هوشمند
در حالی که کشور ها و نهاد های قانون گذاری در سراسر جهان رویکرد های متفاوتی نسبت به ارز دیجیتال اتخاذ کرده اند، اما فناوری های زیربنای این ارز ها یعنی بلاک چین و قرارداد هوشمند را به عنوان فناوری هایی انقلابی پذیرفته و در سطوح مختلف مورد استفاده قرار داده اند. مثلا همین اواخر بود که تعدادی از بانک های آمریکا با استفاده از بلاک چین و قرارداد هوشمند در محیطی شفاف به مبادلات اعتباری پرداختند. قرارداد هوشمندی که در اینجا مورد استفاده قرار گرفت حاوی اطلاعاتی مانند جزئیات ترید فردی، استاندارد های ریسک طرف مقابل و غیره بود. چنین چیز هایی هر روز در گوشه و کنار جهان در حال روی دادن هستند. همین اواخر بود که مشارکت هایی بین بانک های ژاپنی و بانک های کره جنوبی برای استفاده از بلاک چین ریپل و ارسال پرداختی های بین المللی انجام گرفت. از آنجا که قرارداد های هوشمند برای اولین بار در ارتباط با ارز های دیجیتال شناخته و اعمال شده اند، امروزه بیشتر از این قرارداد ها در حیطه بانکداری و امور مالی استفاده می شود. اما این قرارداد ها کاربرد های بسیار زیادی دارند و از آنها در زمینه های مختلفی مانند بهداشت و درمان، املاک و مستغلات، زنجیره تامین و غیره می توان استفاده کرد.

تعدادی از معایب قرارداد های هوشمند
قرارداد هوشمند فناوری بسیار جوانی است و هنوز با مشکلاتی مواجه است. به عنوان مثال، کد قرارداد ممکن است شامل باگ و خطا باشد و در نتیجه اشتباهاتی در سیستم پدید آید که موجب سوء استفاده کلاه بردار ها شود. هنوز مسائل زیادی در مورد قانون گذاری، مالیات و غیره برای این قرارداد ها تعیین نشده است. این قرارداد ها در بستر بلاک چین کاملا به اجرا در می آیند و فرضا اگر دادگاه و قانون بنا به دلایلی مایل به اجرای قرارداد نباشد، بلاک چین آن را لغو نخواهد کرد.البته تعداد زیادی از این مشکلات به دلیل جدید و جوان بودن این فناوری است و به مرور زمان حل خواهند شد. این فناوری برای رسیدن به کمال نیازمند زمان است. بدون شک در آینده بیشتر از قرارداد های هوشمند خواهیم شنید و این قرارداد ها تبدیل به بخشی اساسی از جامعه ما خواهند شد.

قرارداد هوشمند چیست؟

قرارداد هوشمند یک پروتکل و چارچوب برای تنظیم قراردادها است. قرارداد هوشمند یک پروتکل ویژه است که جهت همکاری، تایید یا انجام کار و یا عمکرد قرارداد طراحی شده است. قراردادهای هوشمند اجازه انجام معاملات، به صورت قابل اعتماد و تضمین شده بدون نیاز به حضور شخص ثالث را می دهند. این معاملات قابل پیگیری، غیرقابل تغییر و غیر قابل برگشت هستند. قراردادهای هوشمند شامل تمام اطلاعات مربوط به شرایط قرارداد و اجرای تمام اقدامات پیش بینی شده به طور خود کار است.
قراردادهای هوشمند چگونه ایجاد شدند؟
ایده اولیه آن در سال 1994 توسط یک دانشمند در زمینه کامپیوترو رمزنگار به نام نیک سابو ارائه شد.
وی اصول کار را تعریف کرد اما در آن زمان شرایط مناسب و محیایی برای تحقیق وجود نداشت. تا زمانی که فناوری بلاک چین ظهور کرد و شرایط را تغییر داد. بیت کوین پایه ای برای انجام قرارداد در بلاک چین ایجاد کرد. با این حال بیت کوین نمی تواند تمام نیازها را برآورده نماید. با ظهور و ایجاد اتریوم قراردادهای هوشمند ارتقاء یافت و تقریبا تمام موارد و نیازها در آن اعمال شده است و بنابراین انگیزه را برای انجام معاملات افزایش داد.
قرارداد هوشمند چطور کار می کند؟

اصل کار این قراردادها را می توان با کار دستگاه های فروش مقایسه کرد.
در ابتدا درخواست و شرایط قرارداد کد گذاری شده و بر روی یک بلاک از بلاک های بلاک چین قرار می گیرد. این قرارداد در نودهای پلتفرم توزیع شده و چندین بار کپی می شود. پس از انجام این مراحل، عملیات طبق شرایط قرارداد انجام خواهد شد. این برنامه، انجام و اجرای تعهدات قرارداد را به طور خودکار بررسی خواهد کرد.
چه چیزهایی برای ایجاد یک قرارداد هوشمند نیاز است؟
برای ایجاد یک قرارداد هوشمند شما به موارد زیر نیاز دارید:
1) موضوع قرارداد: این برنامه باید به خدمات یا کالاهای تحت قرارداد دسترسی داشته باشد تا بتواند به طور خودکار آنها را قفل کرده و یا باز کند.
2) امضای دیجیتال: تمام شرکت کنندگان با امضای قرارداد توسط کلید خصوصی خود توافقنامه را امضا و شروع خواهند کرد.
3) شرایط قرارداد: شرایط قراردادهای هوشمند به شکل توالی دقیق از عملیاتی است، که باید انجام شود. تمام شرکت کنندگان باید این شرایط را بپذیرند.
4) پلتفرم انحصاری: قراردادهای هوشمند بر روی پلتفرم بلاک چین توسعه یافته، و بین نودهای این پلتفرم توزیع شده است.
از قراردادهای هوشمند کجا می توان استفاده کرد؟
از قراردادهای هوشمند در زمینه های مختلفی می توان استفاده کرد.
انتخابات: نتایج رأی گیری را می توان بر روی بلاک چین قرارداد و در میان شبکه بلاک چین توزیع خواهد شد. تمام داده ها رمزنگاری شده و ناشناس است. این روش امکان هرگونه دستکاری و تخلف را غیرممکن می کند.
خدمات و زنجیره تامین: زنجیره تامین به طورکلی طولانی است و شامل موارد متعددی است. انجام هربخش از آن نیازمند تایید و به سرانجام رسیدن بخش قبلی است. این موارد طولانی و زمانبر خواهد بود. در یک قرارداد هوشمند، هریک از شرکت کنندگان می توانند پیشرفت مراحل را ببینند و مدت زمان انجام را بررسی نمایند. قراردادهای هوشمند شفافیت انجام قرارداد، تضمین انجام آن بدون تخلف و همچنین امکان ردیابی حمل و نقل را فراهم می آورد.
از دیگر کاربردهای قراردادهای هوشمند می توان استفاده از آن در سیستم های بانکی، بیمه، ثبت املاک و غیره را نام برد.
مزایای قراردادهای هوشمند چیست؟
قراردادهای هوشمند از مزایای فن آوری بلاک چین استفاده می کنند. قراردادهای هوشمند موارد زیر را ارائه می دهند:
1) امنیت: قراردادهای هوشمند رمزنگاری شده و بین نودها توزیع می شوند. این کار تضمین می کند که بدون تایید و اجازه تمام افراد تغییری در قرارداد ایجاد نخواهد شد.
2) سریع و کم هزینه بودن: اکثر فرایندها به صورت خودکار و بدون واسطه و بنابراین با کمترین هزینه انجام می شود.
3) استانداردسازی: در حال حاضر طیف وسیعی از انواع مختلف قراردادهای هوشمند وجود دارند. می توان براساس نیاز، یکی از این قراردادها را مورد استفاده قرارداد.
نکات منفی قراردادهای هوشمند چیست؟
با وجود تمام این موارد قراردادهای هوشمند خالی از اشکال نیستند. برخی مشکلات قراردادهای هوشمند عبارتند از:
1) عوامل انسانی: کدهای برنامه نویسی برای قراردادهای هوشمند توسط عوامل انسانی نوشته می شوند. بنابراین ممکن است دارای اشتباهاتی نیز باشد. اگر قرارداد بر روی بلاک چین باشد، امکان تغییر نخواهد داشت. DAO مثال خوبی از خطای انسانی است. اشتباهات برنامه نویسان در مورد مقدار هزینه برای کاربران و شرکت بود. هکرها از این اشتباه سوء استفاده کرده و توانستند در حدود 60 میلیون دلار از آن خارج کنند.
2) درچارچوب قوانین دولت ها نبودن: درحال حاضر قوانین قراردادهای هوشمند توسط دولت ها تنظیم نشده است. بنابراین اگر دولت یا نهادی تصمیم به ایجاد یک چارپوب قانونی برای قراردادهای هوشمند داشته باشد، این مسئله می تواند مشکل ساز شود.
3) هزینه های پیاده سازی: قراردادهای هوشمند بدون برنامه قابل اجرا نیستند. بنابراین لازم است یک برنامه نویس باتجربه و ماهر در بین اعضا یک تیم وجود داشته باشد تا قراردادهای ناکارآمد و ضعیف مجددا بررسی شده و بتوان ساختار داخلی یک شرکت را براساس فن آوری بلاک چین بنیاد نهاد.